Bezuinig niet op open science

De plannen voor de bezuinigingen in het hoger onderwijs raken direct het budget voor open science. Maar als het doel is om efficiënter te werken, is dit juist het moment om méér te investeren in open science, schrijven Caspar van Lissa en Michèle Nuijten.

Caspar van Lissa en Michèle Nuijten. Beeld Maurice van den Bosch & Ton Toemen

De geplande bezuinigingen op hoger onderwijs leiden (terecht) tot verhitte discussies. Er zijn veel redenen tégen bezuinigen genoemd: universiteiten staan onder extreme druk door structureel overwerk en burn-out, de positie van Nederland als kenniseconomie staat op het spel, en volgens het hoofdlijnenakkoord is ‘innovatie’ broodnodig om maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Kan je innoveren zonder onderwijs en onderzoek?

Toch is bezuinigen niet per definitie slecht; het kan namelijk ook efficiëntie bevorderen. Efficiëntie is niet zaligmakend; omdat academici werken op het snijvlak tussen bestaande kennis en nieuwe inzichten is er geen eenduidig pad naar succes. Maar toch valt er winst te behalen.

Gebrek aan transparantie kan onderzoek en onderwijs vertragen. Stel je voor dat jouw onderzoeksresultaten een gepubliceerde studie tegenspreken, maar dat je niet kan controleren waar het verschil ontstaat omdat de data, code en methoden niet toegankelijk zijn. Of stel je voor dat je voor twintig colleges presentaties moet ontwikkelen terwijl jouw voorganger, of collega van een andere faculteit of universiteit, een vrijwel identiek vak heeft gegeven waarvan de slides op een oude laptop liggen te verstoffen.

Dit is een wisselcolumn van de Tilburg Young Academy (TYA). Elke maand belicht een ander lid van TYA ontwikkelingen in de academische wereld.

Als efficiëntie in hoger onderwijs een doel is van de geplande bezuinigingen, is het verontrustend dat expliciet gesneden wordt in fondsen voor Open Science. Open Science is gebaseerd op het principe van delen: bevindingen, onderzoeksmethoden, code, software, data, en zelfs onderwijsmaterialen worden vrij toegankelijk gemaakt zodat anderen het kunnen controleren en erop kunnen voortbouwen.

Openheid zorgt op meerdere manieren voor efficiëntie. Ten eerste vermindert het overbodig werk (zogenaamde ‘research waste’). Wanneer onderzoekers hun gegevens, methodologieën en code delen, kunnen anderen daarop voortbouwen in plaats van steeds het wiel opnieuw uit te vinden. Elke hergebruikte dataset, code voor analyse, en aangepaste college-slide is een directe besparing van tijd en geld.

Ten tweede bevordert Open Science samenwerking (zie ook het recente rapport Towards a Vision for Team Science at Tilburg University). Door gedeelde bijdragen en open toegang aan te moedigen, creëert het een netwerk van onderzoekers die verenigd zijn door gemeenschappelijke doelen en gedeelde middelen.

Deze netwerken verhogen niet alleen de productiviteit, maar bieden ook steun en sociale cohesie in tijden van financiële druk. Een samenhangende academische gemeenschap die is uitgerust met gedeelde instrumenten en kennis is beter voorbereid om uitdagingen aan te gaan, inclusief die welke worden opgelegd door bezuinigingen.

Ten derde vergroot open science de meerwaarde van onderzoek voor de samenleving, omdat belanghebbenden toegang krijgen tot open onderzoeksbevindingen, en omdat het betrekken van maatschappelijke partners bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek onder Open Science-praktijken valt.

Open Science is geen abstracte ideologie, maar een concrete methode om de wetenschappelijke meerwaarde en maatschappelijke impact van beperkte middelen te maximaliseren. Het maakt sneller, controleerbaarder, coöperatief onderzoek mogelijk, vermindert onnodig werk en verlicht de werkdruk.

Als het doel van de bezuinigingen is om de Nederlandse academie efficiënter en kosteneffectiever te maken, dan is het snijden in de financiering voor Open Science een misstap. Bezuinigen op Open Science ondermijnt de efficiëntie; investeren in Open Science betekent bouwen aan een veerkrachtigere, effectievere en duurzamere academische toekomst.

Caspar van Lissa is Universitair Hoofddocent Methodologie en Statistiek en onderzoekt de meerwaarde van machine learning-methoden voor het samenvatten van onderzoeksresultaten en ontwikkelen van nieuwe theorieën. Hij is co-voorzitter van de Tilburg Young Academy en voorzitter van de Open Science Community Tilburg.

Michèle Nuijten is Universitair Docent Methodologie en Statistiek. Ze doet onderzoek naar statistische fouten in psychologisch literatuur en hoe die relateren aan de kans op een succesvolle replicatie. Ze is co-voorzitter van de Tilburg Young Academy en Faculty Ambassador voor de Open Science Community Tilburg.

Advertentie.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.