‘Voorgelogen door eigen promotor’

Bijna twee maanden lang hielden promovendi die met Stapel hadden samengewerkt hun adem in. Was hun proefschrift besmet? Het uiteindelijke antwoord viel (helaas) niet mee. De commissie Levelt constateerde dat wat de Tilburgse periode van Stapel betreft slechts een proefschrift zeker niet besmet is: dat van Femke van Horen, getiteld Breaking the mould on copycats.

Of bij de andere dissertaties 100 procent zeker is van fraude, moet de commissie Levelt nog bekijken in haar vervolgonderzoek. Wel leverde Diederik Stapel voor de diverse proefschriften de data aan. Vast staat dat een of meer hoofdstukken in de proefschriften van Yana Avramova (How the mind moods), Marret Noordewier (Consistency and the unexpected) en Marijn Meijers (Making it easy to be green) berusten op gefingeerde data. Hetzelfde geldt volgens de commissie Levelt mogelijk ook voor ondergeschikte onderdelen van de dissertaties van Carina Wiekens en L. van den Broek.

Saillant detail: tijdens de opening van het academische jaar kreeg Avramova nog een dissertatieprijs voor haar proefschrift. Twee dagen later werd bekend dat haar promotor Stapel het met de wetenschappelijke waarheid niet zo nauw nam.

Van bovenstaande promovendi behaalde alleen Meijers de doctorstitel nog niet. Zij zou 7 oktober verdedigen, maar de promotie werd in goed overleg uitgesteld, vanwege het onderzoek naar Stapel. De doctorsgraad van de promovendi, die die titel al behaald hebben, wordt niet afgenomen. Meijers zal in de gelegenheid worden gesteld aanvullend onderzoek te verrichten zodat zij een herzien proefschrift kan schrijven gebaseerd op onbesmet onderzoeksmateriaal.

Pim Levelt, voorzitter van de Tilburgse onderzoekscommissie: “De universiteiten moeten duidelijk maken op welke plekken gebruik is gemaakt van gefingeerde data. Eventueel moet een proefschrift teruggetrokken worden. Maar er is geen enkele reden om doctorsgraad terug te trekken. We raden de universiteiten aan om buitengewoon genereus met de auteurs van de proefschriften om te gaan. Ze waren niet op de hoogte van de fraude, dit is een ramp voor hen. Hun onderzoek is nu waardeloos. Maar voor het verkrijgen van een graad moet iemand laten zien dat hij of zij zelfstandig onderzoek uit kan voeren en zelf een artikel kan schrijven. Aan die eisen is voldaan.”

De voorzitter haalt hard uit naar Stapel. “Hij heeft jonge mensen die aan zijn leiding waren toevertrouwd, misbruikt voor zijn eigen eer en glorie. Het gaat om mensen die niet meer trots naar hun eigen dissertatie kunnen kijken, die zijn voorgelogen door hun eigen promotor, die soms de meerderheid van hun publicaties van hun cv moeten schrappen. Ze zijn in hun carrière getroffen.”

In Groningen deed de Commissie Noort onderzoek naar het werk van Stapel. Volgens de onderzoekers zijn zeven Groningse dissertaties besmet. In zes gevallen is er niets aan de hand, de promovendus had de data in eigen beheer of Stapel was alleen om een formele reden promotor.

De verschillende promovendi waren maandag niet bereikbaar voor commentaar.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.