Rapport Levelt: bij 55 publicaties fraude

De fraude van Diederik Stapel kon onopgemerkt blijven door het falen van kritiek in een cultuur van gebrekkige wetenschapsbeoefening. Die conclusie staat in het gezamenlijke eindrapport van de commissies Levelt, Noort en Drenth (respectievelijk Tilburg, Groningen en Amsterdam) over de affaire Stapel, dat vandaag wordt gepresenteerd. Naast het voorzien in een volledige lijst van alle door de fraude van Stapel besmette artikelen, dissertaties en boekhoofdstukken, levert het rapport ook harde kritiek op de onderzoekscultuur waarin zijn bedrog onopgemerkt bleef.

Tijdens zijn gehele loopbaan blijkt Stapel in niet minder dan 55 publicaties fraude te hebben gepleegd, waarvan 34 in zijn tijd aan de UvT tot stand kwamen. Ook bevatten alle drie de dissertaties die Stapel in Tilburg begeleidde hoofdstukken die gebaseerd zijn op gefingeerde data. Uit het rapport komt tevens naar voren dat Stapel al lang vóór zijn aanstelling in Tilburg begon met het zelf fabriceren van zijn onderzoeksdata. De eerste publicatie waarover volgens de commissie met zekerheid fraude kan worden vastgesteld stamt uit 2004. Sterke vermoedens over fraude stelt zij echter al vast over publicaties uit 1996.

Volgens het rapport is geen van de co-auteurs of promovendi uiteindelijk medeplichtig aan de fraude van Stapel. Wel zet zij grote vraagtekens bij de kritiekloze manier waarop hij aan de Tilburgse universiteit werd gefaciliteerd en als onaantastbaar werd behandeld. Uit het onderzoek is bovendien gebleken dat de faculteit deze facilitering ook na Stapels ontslag voortzette en eveneens een stroom met vertrouwelijke informatie met hem in stand hield. Het onderzoek hiernaar, dat door het Tilburgse CvB reeds gestart is, loopt op dit ogenblik nog.

In hun aanbevelingen tonen alle commissies zich uiterst kritisch over de wetenschappelijke normen binnen de gehele discipline van de sociale psychologie. Integriteit stond en staat daar op z’n zachtst gezegd ‘weinig hoog in het vaandel’. In een aantal gevallen was volgens de commissie in de omgeving van Stapel bovendien sprake van een dusdanige schending van wetenschappelijke normen, dat zij zich genoodzaakt zagen de namen van deze betrokkenen vertrouwelijk te melden aan de Rector Magnificus van de UvT. (tekst: Clara van de Wiel)

Volg de persconferentie live via Twitter @Universtweet

_Advertentie.