Marrie Bekker: “Tilburg University moet meer doen tegen sekseongelijkheid”
Het is tijd voor forse ingrepen, vindt hoogleraar Marrie Bekker. Als het gaat om sekseongelijkheid aan universiteiten moeten er grote stappen worden gemaakt. En het liefst zo snel mogelijk. “De situatie is gewoon gênant.”
Marrie Bekker is hoogleraar klinische psychologie aan Tilburg University. Daarnaast zet ze zich al jaren in voor de bestrijding van sekseongelijkheid aan de universiteit. Na de verspreiding van de laatste Monitor Vrouwelijke Hoogleraren, waarin de cijfers wederom bedroevend zijn, vindt zij het de hoogste tijd voor een grote sprong voorwaarts.
Het aantal vrouwelijke hoogleraren in Nederland ligt op 17 procent. Met de huidige trage groei zou deze sekseongelijkheid pas in 2055 zijn opgeheven. Waarom zijn er nog altijd zo weinig vrouwen hoogleraar en wordt er zo weinig vooruitgang geboekt?
“Dat vragen veel mensen zich verbijsterd af. Uit onderzoek zijn allerlei factoren bekend, maar één ding is nu recent heel duidelijk geworden: het komt niet door een gebrek aan beschikbaarheid. Er zijn genoeg competente, geschikte vrouwen voor het hoogleraarschap. Excuses als ‘vrouwen willen of kunnen het niet’ zijn gewoon onwaar.”
Nederland doet het ook Europees gezien slecht qua seksegelijkheid aan universiteiten. We bungelen ergens onder aan de lijst.
“Dat maakt het lage percentage inderdaad nog gênanter, en de conclusie dat er op korte termijn echt iets moet gebeuren onontkoombaar.”
Is een vrouwenquotum de oplossing?
“Een quotum instellen moet je niet zomaar doen, vanwege mogelijke negatieve bijeffecten. Het idee dat door quotering aangenomen vrouwen eigenlijk ongeschikt zijn, kan hardnekkig blijven voortbestaan. Maar blijft het percentage vrouwen aan de top ondanks stimuleringsmaatregelen te lang te laag, dan kan tijdelijke instelling van een vrouwenquotum tóch overwogen worden. Als ‘paardenmiddel’ zeg maar.”
“Onze hele universiteit is gebaat bij een inclusief, cohesief klimaat en meer diversiteit”
Met 13 procent vrouwelijke hoogleraren zit Tilburg University ruim onder het gemiddelde. Hier liever vandaag dan morgen een vrouwenquotum?
“Uit onderzoek blijkt dat je met 30 procent vrouwelijke hoogleraren een omslagpunt bereikt naar een meer vrouwvriendelijke, egalitaire organisatiecultuur. Tilburg University streeft momenteel naar 25 procent in 2017, en zou dus net nog een tandje moeten bijzetten.”
Dat streefcijfer moet omhoog?
“Ja. En niet alleen voor vrouwelijke hoogleraren, maar ook voor vrouwen in de bestuurlijke top, en in benoemings- en adviescommissies. Wat gaat helpen is de voorgenomen invoering van het fellowship: extra UHD- en hoogleraarsplekken voor vrouwen creëren. Daarnaast pleit ik voor actieve inzet van aanvullende strategieën. Bijvoorbeeld het recent gelanceerde stappenplan van minister Bussenmaker en werkgeversvoorzitter Hans de Boer bij benoemingen. Verder: topmannen tot ambassadeur maken en het formatiebeginsel verruilen voor het loopbaanbeginsel.”
Is het voor vrouwen ook moeilijker om aan de top te blijven als ze er eenmaal zijn gekomen?
“Op mijn eigen faculteit zijn nogal wat vrouwelijke hoogleraren vertrokken of ziek thuis geraakt. Daarbij kunnen natuurlijk allerlei factoren een rol spelen, maar het is opvallend. Hún exitgesprekken analyseren op genderaspecten kan veranderingstools voor de toekomst opleveren; zo kan de universiteit leren van eventueel gemaakte fouten. Lees bijvoorbeeld ook eens de ervaringen van vrouwelijke wetenschappers op Athena’s Angels. Niet vrolijk stemmend, wel verhelderend.”
Word je als vrouw die de universitaire top heeft bereikt, dus nog gediscrimineerd?
“Lang niet altijd expres; vaak zijn mensen zich er gewoon niet van bewust. Maar er bestaat veel impliciete uitsluiting en discriminatie. Daarom is bij universitair verantwoordelijken ook meer kennis en bewustzijn nodig op dit punt. Niet alleen vrouwen maar ook mannen en onze hele universiteit zijn gebaat bij een inclusief, cohesief klimaat en meer diversiteit.”
Advertentie.
