Toga party: pedellendag in Tilburg

Pedellen uit het hele land kwamen afgelopen vrijdag 5 april naar Tilburg voor de jaarlijkse pedellendag. Wat een pedel is? Zeg maar de bewaker van het universitaire protocol. De pedel is degene die met een staf vooroploopt bij het cortège, de pinguïnparade van professoren in toga bij academische plechtigheden.Het is een beetje de omgekeerde wereld als de Tilburgse rector magnificus Emile Aarts vooroploopt in een lange rij van pedellen, terwijl ze zich opstellen voor het traditionele staatsieportret. Normaal loopt de pedel voorop, gevolgd door de rector en de rest van de hoogleraren. De pedel is daarbij van groot belang, heeft Aarts ervaren. Want voor zo’n togaparade daadwerkelijk van start kan gaan, is het vaak een gedrang van jewelste. Iedereen wil voorop lopen. Het is dan de pedel die iedereen op zijn plek moet zetten.

En daarom is de pedel de beste vriend van een rector, zegt Emile Aarts  bij zijn welkomstwoord. En niet alleen de Tilburgse pedel Wilko Elsinga kan op zijn waardering rekenen. Aarts: “Als je op bezoek bent bij een andere universiteit, is vaak de pedel de eerste persoon die aardig tegen je doet.”

De pedellendag wordt elk jaar op een andere universiteit gehouden, dit was de dertigste keer. Maar hoe lang nog? Steeds meer banen worden immers overgenomen door robots. Arbeidsmarktprof Ton Wilthagen vertelde daar meer over in zijn lezing: Kan de pedel vervangen worden door een robot? Het antwoord op die vraag liet hij open, al liet hij het laatste woord aan een robot die een kleine demonstratie gaf (zie video hierna).

Foto’s en video pedellendag

Academische woordenlijst

Pedel: De pedel (spreek uit puh-del) draagt bij officiële academische gelegenheden de staf van de universiteit en net als de hooggeleerde dames en heren professoren een toga. Hij (of zij) is vooral in beeld als TomTom van het cortège en tijdwaarnemer bij promoties.

Cortège: De parade van professoren in toga bij universitaire plechtigheden zoals de opening van het academisch jaar, wetenschappelijke promoties en de dies. Voorop in het cortège loopt de pedel met zijn staf.

Hora est: Latijn voor ‘het is tijd’ en catchphrase van pedellen. Zij roepen dit zo hard mogelijk na de openbare verdediging van een proefschrift om aan alle discussie een eind te maken en eventueel ingedommeld publiek wakker te laten schrikken.

Dies: (spreek uit die-jes) Voluit dies natalis (Latijn voor geboortedag). De verjaardag van de universiteit waarop traditioneel twee faculteiten een cadeautje mogen uitdelen in de vorm van een eredoctoraat.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.