Afstuderen in tijden van corona: ‘Voor veel studenten is de toekomst een groot vraagteken’

Wat ga je eigenlijk doen als je bent afgestudeerd? Na die vraag zal menig student even stilvallen. De huidige corona-pandemie maakt vooruitkijken nog moeilijker. Ontwikkelingspsycholoog Anne Reitz hoopt met haar onderzoeksproject GradLife zicht te krijgen op het wel en wee van jongeren in de overgang van studentenleven naar de arbeidsmarkt. TiU-studenten kunnen zich nog aanmelden!

Afstuderen op de Tilbugse campus/Beeld: Adrian van den Eerenbeemt

Zelf herinnert ze zich vooral de besluiteloosheid, terugdenkend aan het jaar (2009) waarin ze haar studie psychologie afrondde aan de Philipps Universiteit in het Duitse Marburg. “Ik vond het moeilijk om een richting te kiezen. Wil ik journalist of therapeut worden, bij een NGO aan de slag of toch liever de wetenschap in? Ik was in zoveel gebieden geïnteresseerd en ik wilde de beste keuze maken.

“Uiteindelijk stelde ik de beslissing nog even uit door een tijdje te gaan reizen in Zuid-Amerika. Daarna kwam ik tot de conclusie dat een toekomst in de academische wereld het beste past bij mijn interesses en nieuwsgierigheid.”

Eerst reizen om pas daarna een keuze te maken zit er voor de huidige groep afstudeerders niet in. Een enkeling weet misschien al van kinds af aan wat haar droombaan is. Maar velen zullen slechts wat vage ideeën hebben over wat hen ‘wel leuk’ lijkt. Best lastig om dan stappen te zetten die de koers van je verdere carrière bepalen.

“Eerst reizen om pas daarna keuzes te maken zit er voor de huidige groep afstudeerders niet in.”

“Hoe jongvolwassenen de transitie van het studentenleven naar het werkende leven ervaren heeft nog weinig wetenschappelijke aandacht gehad”, vertelt Reitz. “Naar andere levenstransities, zoals het krijgen van kinderen of pensionering, is al wel veelvuldig onderzoek gedaan, maar deze fase is nog onderbelicht. Dat is gek, want het is een super belangrijke levensverandering. Naast het zoeken en vinden van werk volgt er vaak een spannende tijd waarin je moet verhuizen en je leven opnieuw moet vormgeven.”

Onderzoek naar deze periode is bovendien relevant omdat de jongeren die nu de arbeidsmarkt op gaan nog zeker vijftig jaar zullen moeten doorwerken. “Dat kan alleen als ze fysiek en mentaal gezond blijven. Er is nu al een hoog percentage burn-out onder deze groep, dat is zowel slecht voor de maatschappij als het individu. Het is daarom belangrijk dat we beter zicht krijgen op wat hen helpt om die transitie door te komen. Deze levensfase biedt immers ook veel kansen om vaardigheden te ontwikkelen die je meer zelfvertrouwen geven en die je helpen om te ontdekken wie je bent.”

Op zoek naar antwoorden

Voldoende reden voor Reitz en haar collega Lotte van Doeselaar om de eerste stappen naar het werkende leven eens verder uit te diepen. Met het project GradLife hopen ze antwoorden te vinden op drie hoofdvragen. Allereerst willen ze weten hoe de transitie van afstuderende Tilburg University studenten eruitziet en hoe ze deze transitie beleven. “We zijn bijvoorbeeld benieuwd naar hoe snel en wat voor soort banen studenten vinden. En naar de veranderingen in hun dagelijkse leven. Wat doen ze en hoe voelen ze zich daarbij?”

Ten tweede willen de onderzoekers in kaart brengen hoe de overgang van student naar werkende (of werkzoekende) van invloed is op het gevoel van eigenwaarde, het zelfvertrouwen en op de ontwikkeling van de persoonlijkheid en het welzijn van de jongere.

“Waarom ervaart de ene student veel problemen en doorstaat de andere deze transitie zonder kleerscheuren?”

“Uit eerder onderzoek is al gebleken dat persoonlijkheid en welzijn slechts voor een deel genetisch bepaald zijn. Het andere deel (ongeveer 50 procent) hangt af van onder andere omgeving en ervaringen. Een grote levenstransitie, zoals je eerste stappen op de arbeidsmarkt zijn daarop dus van invloed. Of het werk bij je past, of je leuke collega’s hebt en of je gewaardeerd wordt. Al die zaken spelen een rol.”

Anne Reitz

Tot slot zullen Reitz en Van Doeselaar op zoek gaan naar verklaringen van waargenomen veranderingen in de emotionele ontwikkeling van de jongvolwassene. “We willen weten welke factoren die ontwikkeling positief dan wel negatief beïnvloeden. Herhaaldelijke succeservaringen en een ondersteunend netwerk kunnen een positieve invloed hebben op iemands zelfvertrouwen. Terwijl een baan die niet aansluit bij iemands interesses en persoonlijkheid of geen aansluiting vinden bij collega’s die juist weer kan ondermijnen.”

Reitz is geïnteresseerd in de overeenkomsten en verschillen van de gehele groep, maar ook benieuwd naar de individuele variaties. Reitz: “Waarom ervaart de ene student veel problemen en doorstaat de ander deze transitie zonder kleerscheuren?”

Deelnemers gezocht!

Om een goed beeld te krijgen van deze belangrijke ontwikkelingsfase hoopt Reitz dat een grote groep TiU-masterstudenten wil deelnemen aan haar onderzoek. “We zijn op zoek naar zoveel mogelijk Nederlandstalige masterstudenten die van plan zijn om deze zomer af te studeren. We willen hen volgen tijdens de afstudeerfase en het eerste jaar na het behalen van hun diploma.”

Deelnemers wordt gevraagd om vier keer een online vragenlijst in te vullen van ongeveer veertig minuten. En om daarnaast vier periodes van twee weken mini-vragenlijsten in te vullen via een app op hun mobiel.

Vraag uit onderzoeks-app

Naast een kleine vergoeding krijgen deelnemers die dat leuk vinden persoonlijke feedback en daardoor meer inzicht in de ontwikkeling van hun eigen persoonlijkheid. “Denk aan informatie over hoe je bent veranderd door de tijd heen en hoe je leeftijdsgenoten zijn veranderd. Wat zijn zij gaan doen na de universiteit? Hoe vergaat het hun? Als je gaat werken verlies je vaak het contact met generatiegenoten, dan is het dus leuk om daar dankzij dit onderzoek meer zicht op te krijgen.”

De bijzondere omstandigheden veroorzaakt door de coronacrisis ziet Reitz als een andere belangrijke reden om mee te doen. “Deze pandemie maakt pijnlijk duidelijk dat je maar ten dele invloed hebt op je mogelijkheden in de toekomst. We bevinden ons in een unieke situatie. Studenten kunnen door mee te doen aan ons project inzicht verschaffen in hoe deze ingewikkelde tijd van invloed is op hun transitie. Daarmee leveren ze een waardevolle contributie aan maatschappelijk relevant psychologisch onderzoek.”

Serieuze generatie

Dat de huidige generatie masterstudenten hun toekomst in ieder geval uiterst serieus neemt, ervoer Reitz tijdens het lesgeven. “Mijn indruk is dat deze generatie meer nadenkt over de toekomst. Ze zijn serieuzer en beter voorbereid dan toen ikzelf studeerde. Wij wilden ook goede cijfers, maar we keken niet veel verder dan de volgende maand.”

Dat serieuze is bewonderingswaardig maar veroorzaakt ook meer zorgen en twijfel. “Sommige studenten vinden het al lastig om een minor te kiezen. Ze willen dat die direct bijdraagt aan een succesvolle carrière. Soms wil ik tegen ze zeggen: niet alleen een mooie ​​baan, maar ook de zoektocht naar wat bij ons past, doet ons groeien en worden wie we zijn.

Meedoen?

Het project start op 18 mei. Studenten die aan GradLife willen deelnemen kunnen zich opgeven via: www.tilburguniversity.edu/gradlife 

_Advertentie.