Onderwijs moet inflatie deels zelf opvangen
Hogescholen en universiteiten moeten de inflatie voor een deel uit eigen zak betalen. Verder staan er geen nieuwe bezuinigingen op hoger onderwijs en onderzoek in de Rijksbegroting 2026.
Door de inflatie wordt alles duurder en in principe groeien de overheidsuitgaven dan mee. Maar komend jaar niet. Het demissionaire kabinet van VVD en BBB wil in het algemeen bezuinigen en minder geld besteden aan de zogeheten ‘prijsbijstelling’.
Dat heeft demissionair minister Eelco Heinen (VVD) vandaag aan de Tweede Kamer verteld bij het aanbieden van de Miljoenennota. Morgen gaat het parlement over de nieuwe Rijksbegroting in debat.
Het verlagen van deze prijsbijstelling gebeurt vaker. In 2025 is de helft ingehouden om de begroting sluitend te krijgen. Voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ging het alles bij elkaar om 171,6 miljoen euro (de helft van 343,2 miljoen euro).
Hoeveel het in 2026 wordt, zal bij de Voorjaarsnota blijken. Het inhouden van de prijsbijstelling werkt nog jaren door: het zet instellingen op een financiële achterstand die ze pas inhalen als de politiek tot extra uitgaven besluit.
Hogescholen en universiteiten
De Vereniging Hogescholen baalt van de aangekondigde bezuiniging via de prijsbijstelling. “Met het oog op de arbeidsmarkt van vandaag en morgen, zou juist nu geïnvesteerd moeten worden in het hbo”, zegt voorzitter Maurice Limmen.
Ook universiteitenvereniging UNL hekelt de koers van het kabinet. Naar verwachting zal de extra bezuiniging 25 miljoen euro bedragen voor de universiteiten, staat in een reactie, bovenop de andere bezuinigingen die oplopen tot zo’n 300 miljoen euro per jaar.
“Het is onbegrijpelijk dat dit kabinet blijft bezuinigen op kennis en innovatie terwijl die juist onmisbaar zijn om ons land veilig, weerbaar en gezond te houden”, zegt voorzitter Caspar van den Berg.
Want de aangekondigde bezuinigingen van ruim een miljard euro op onderwijs en onderzoek staan nog altijd op de begroting; daarin is niets veranderd. De enige uitzondering is de ‘onderwijskansenregeling’ in het voortgezet onderwijs. Zoals beloofd (en uitgelekt) blijft die behouden.
Internationals
Op het aantal internationale studenten wil het kabinet 168 miljoen euro besparen. Maar nu al komen er minder studenten naar Nederland dan geraamd. De bezuiniging is al zo goed als gehaald. In 2026 hoeven de hogescholen nog maar 1,9 miljoen te beknibbelen en de universiteiten 4,1 miljoen euro. Dat is samen zes miljoen euro.
Overigens dalen de uitgaven aan onderwijs uiteindelijk met zo’n drie miljard euro, dus dat komt maar deels door de bezuinigingen van grofweg een miljard. De rest komt door de verwachte daling van de leerlingen- en studentenaantallen.
