CBS: minder studieschulden, wel hogere bedragen

Door de terugkeer van de basisbeurs hebben minder mensen een studieschuld. Maar die schulden zijn wel hoger. ‘De ongelijkheid neemt toe en dat is zorgelijk’, vindt studentenorganisatie ISO.

Volgens de nieuwste cijfers van statistiekbureau CBS bouwen nu bijna 460 duizend studenten een studieschuld op. Dit zijn dus studenten die een lening afsluiten naast hun basisbeurs en (eventueel) aanvullende beurs.

Het zijn er minder dan in het piekjaar 2021, toen 657 duizend studenten in het mbo, hbo en wo een studieschuld hadden. Het aantal oud-studenten met een schuld blijft daarentegen groeien: het zijn er inmiddels 1,1 miljoen.

Hogere bedragen

Wel blijft de gemiddelde studieschuld stijgen. Het gaat inmiddels om meer dan 18 duizend euro. De snelle stijging kwam niet meteen in 2015 toen het nieuwe leenstelsel werd ingevoerd, omdat de basisbeurs alleen voor nieuwe studenten werd afgeschaft. Het duurde dus even voor de gevolgen zichtbaar werden. In september 2023 is de basisbeurs weer ingevoerd. Ook hiervan zal het effect in latere jaren toenemen.

Bijna de helft heeft een schuld onder de tienduizend euro. Nog eens 29 procent komt niet hoger dan 20 duizend euro. Toch zijn er ook veel mensen met hogere studieschulden: 13 procent moet 30 à 50 duizend euro aflossen en nog eens 9 procent zit daar nog boven.

Ongelijkheid onder studenten

Het is mooi dat minder studenten moeten lenen, vindt voorzitter Sarah Evink van het Interstedelijk Studenten Overleg. Maar volgens haar laten de cijfers ook zien dat de ongelijkheid onder studenten toeneemt en dat vindt ze zorgelijk. ‘Het is schrijnend dat zoveel mensen een studieschuld boven de 50 duizend euro hebben.’ Ze is bang dat hoge schulden jongeren afschrikken om door te studeren.

Studenten kunnen het aflossen van hun studieschuld uitsmeren over 35 jaar, plus vijf jaren waarin ze desgewenst de aflossing stilzetten. Ze betalen naar draagkracht: bij een laag inkomen is de maandelijkse aflossing gemaximeerd. Na 35 jaar wordt de restschuld kwijtgescholden. Jarenlang was de rente nul procent, maar die is inmiddels wel gestegen.

Huis kopen

Gezien de relatief gunstige voorwaarden is het mogelijk dat sommige studenten maximaal lenen en het geld gebruiken als ze een huis willen kopen. Ze kunnen dan bij de bank een lagere hypotheek afsluiten. Hoeveel studenten dit doen, is niet bekend.

Meestal gaat de discussie over de andere kant van de zaak: door hun hoge studieschulden, die meewegen bij het afsluiten van een hypotheek, kunnen studenten maar moeilijk een huis kopen. De politiek faciliteert overigens het verzwijgen van studieschulden bij de aankoop van een huis, ondanks oproepen van allerlei instanties om dat niet te doen.