Dichter bij de samenleving
“Academici zijn te veel in zichzelf gekeerd. Dat terwijl de wetenschap óók een katalysator is om onze samenleving een stukje beter te maken. Kennis is van iedereen.” Aldus staatssecretaris Sander Dekker (OCW) vanochtend op NPO Radio 1.
Bij de opening van het academisch jaar in Leiden getuigde Dekker van ivoren torens en universiteiten die verscholen zijn achter dikke muren. “Wetenschappers moeten niet alleen de ogen richten op hun vak, maar vooral ook op wat er buiten de campus gebeurt.”
Oplossingen
In onderzoeken wil Dekker het criterium ‘maatschappelijke relevantie’ beter honoreren. Ook moeten publicaties voor iedereen beschikbaar zijn. Het gaat tenslotte om kennis die ‘gemaakt’ wordt met publiek geld, om precies te zijn € 4,5 miljard. Vreemd om die dan te verstoppen in een buitenlands blad of achter de betaalmuur. “We zijn volop bezig met open access”, zegt Dekker. “Ook universiteiten zelf moeten nadenken over de brede beschikbaarstelling van onderzoeken.”
Op verzoek van NPO Radio 1 reageert Maarten Keulemans, chef Wetenschap van de Volkskrant, op Dekkers speech in Leiden. Hij vindt Dekkers constatering dat de universiteit zo ver van de maatschappij staat onterecht: “Soms komen universiteiten juist te dicht in de buurt van de samenleving, bijvoorbeeld wanneer zij tegen de farmaceutische industrie aan schurken.” De overheid moet voorkomen dat wetenschappers straks alleen achter de waan van de dag aan lopen of dansen naar de pijpen van de markt.
Dekker, in zijn reactie: “We garanderen dat wetenschappers een grote mate van academische vrijheid houden. Die vrijheid gaat hand in hand met maatschappelijke verantwoordelijkheid en relevantie. Er mag best nog meer samengewerkt worden tussen universiteit en bedrijfsleven, als de spelregels maar voor iedereen duidelijk zijn.”
Concreet
Dekker roemt Corinne Hofman, eerder deze week winnares van de Spinozapremie. “Zij zoekt steeds verbindingen met de maatschappij. Als archeologe in het Caribisch gebied betrekt zij de bevolking bewust bij haar onderzoeksresultaten. Zij geeft de lokale bevolking als het ware hun eigen geschiedenis terug.” Dekker geeft aan dat er nog dit najaar concrete plannen komen voor een sterkere link tussen wetenschap en samenleving.
