Vintage is een kunstje

‘Vintage’ mag dan leuk & hip zijn, het is evengoed sluwe marketing. Dat vindt Joost Heijthuijsen. ‘Eigenlijk is vintage waardeloos, maar toch ook weer niet. Het geloof in de toekomst is iets uit vervlogen tijden. Het geloof in het verleden daarentegen kleurt de toekomst.’

In het moderne leven heb je steeds minder spullen nodig. Muziek staat niet langer op vinyl maar op internet. Een personenauto kun je delen of gewoon oppikken bij het station. Een keuken is overbodig want met een deurbel voor Thuisbezorgd.nl kom je er ook. Echter, de paradox wil: Hoe minder je echt nodig hebt, hoe duurder vintage wordt. Want eigenlijk is vintage waardeloos, maar toch ook weer niet.

Echte liefde
Jacques Brel, de oude chansonnier ? uit tijden dat muziek nog op de plaat stond, hits nog door iedereen werden meegezongen en Gauloises nog een medicijn waren ? schreef één van de allermooiste teksten over ouderdom: Pour être vieux sans être adultes, ‘oud zijn en niet volwassen’. Kijk, dat is geen liedtekst. Het is een motto over de liefde en doet me denken aan de oudste liefde die ik ken. We kennen elkaar al zo lang dat we elkaar bijna als objecten zien. Natuurlijk hadden we onze stormen, tranen en dalen. Maar mijn liefde. Mijn zachte, mijn tedere, mijn formidabele liefde. Van de vroege ochtend tot laat in de nutteloze nacht. Ik hou van je.

De psycholoog Lorenz deed onderzoek naar hechting. Hij ontdekte dat gansjes die uit het ei breken in een broedmachine, dit apparaat daadwerkelijk als hun moeder blijven beschouwen. Zoiets had ik dus ook bij mijn geboorte. Ik zag Wouke en ik was verkocht. Wouke. Het is niet mijn moeder maar mijn knuffelbeest.

Valse waarde
‘Vintage’ is een simpele, doodgewone term. Tweedehands, is één van de betekenissen. Tegelijkertijd is het een geraffineerde toverformule, bedoeld om waardeloze troep voor veel geld te verkopen. Begin jaren negentig van de vorige eeuw ? toen de filosoof Francis Fukuyama zijn essay The End of History? schreef ? doken in hippe modebladen de eerste ‘vintage’-jurken op. Topmodellen in New York en Milaan droegen op de rode loper opeens ouwe jurken. Hun biotoop, die steeds meer gedomineerd werd door platte paparazzi en harde drugs, verwelkomde plotseling de grandeur van toen. Van Joan Crawford-chic en Marilyn Monroe-cool. Het werkte. Nu is alles vintage. Tegen beter weten in. Het geloof in de toekomst is iets uit vervlogen tijden. Het geloof in het verleden daarentegen kleurt de toekomst.

Sommige oude dingen zijn dus écht meer waard dan het suggestieve parfum dat plakt aan een vintage Dior-jurk. Meer waard dan de geur van een vinyl-trend die zich uitleeft in hippigheid. Mijn kostbaarste vintage-voorwerp is roze-wit-blauw gestreept en donders eigenwijs. Wouke kletst me de oren van de kop maar wil niet geknuffeld worden omdat dan zijn huid slijt. Ik hou van mijn knuffelbeest. Omdat ik samen met hem oud word, en we elkaar onvolwassen houden. Daaraan kun je geen prijskaartje hangen.

Door: Joost Heijthuijsen (directeur van Incubate Festival)