Reinout Wibier: “Merendeel advocatuur houdt zich bezig met geld”

Veel rechtenstudenten dromen ervan om advocaat te worden. Gedreven door inspirerende verhalen uit series zoals ‘Suits’ doen zij hun uiterste best om de top te bereiken. Maar hoe ziet het werk van een advocaat er daadwerkelijk uit? En wat moeten we geloven over de misstanden in de advocatuur? Univers gaat in gesprek met vier advocaten. Samen lichten ze een tip van de sluier op van deze fascinerende wereld. Deze week: Reinout Wibier, hoogleraar privaatrecht aan Tilburg University en advocaat bij AKD. 

Hoe zou u de dag van een advocaat in een paar steekwoorden omschrijven?

“Dynamisch, uitdagend, soms zwaar, maar altijd de moeite waard.”

Waarom heeft u gekozen voor de advocatuur?

“In 2000 ben ik begonnen als advocaat stagiair bij Allen & Overy. Ik had al kennisgemaakt met de advocatuur door stages in Londen en Amsterdam bij Loeff Claeys Verbeke. Enerzijds wilde ik graag op een zo hoog mogelijk niveau met het recht bezig zijn, anderzijds vond ik het wel spannend, die wereld van het grote geld en de grote internationale transacties. Ik was het ook gewoon zat om een arme student te zijn.”

Wat vindt u prettig aan de advocatuur? En wat vindt u minder fijn aan het werk van een advocaat?

“In de advocatuur werken veel getalenteerde mensen. Zowel op juridisch gebied, maar ook op andere terreinen. Je hoeft niet verbaasd te zijn als aan je lunchtafel op een gemiddelde dag zowel collega’s zitten met een afgeronde conservatoriumopleiding als een Spaanse topgolfer die in een half jaar vloeiend Nederlands heeft leren spreken dankzij zijn Rotterdamse vriendin. Minder leuk: dat mensen dergelijke talenten niet helemaal uit de verf kunnen laten komen in de advocatuur. Het is toch vaak vrij monomaan werken aan transacties of zaken voor cliënten. Hobby’s schieten er dan nog weleens bij in.”

foto: Dolph Cantrijn

Televisieseries zoals ‘Suits’ geven een nogal betoverend beeld van de advocatuur: je werkt hard maar daarvoor krijg je enorme hoeveelheden geld en prestige. Is dit een waarheidsgetrouw beeld?

“Toen ik op kantoor New York bij Allen & Overy werkte, had ik een aardig gesprekje met een van de Nederlandse advocaten daar. Wij waren verhalen aan het uitwisselen over wapenfeiten en leuke situaties. Dingen die je ook in Suits zou kunnen zien. Aan het einde van het gesprek zei die advocaat iets dat mij is bijgebleven. ‘Als je al die verhalen achter elkaar vertelt, lijkt het net of wij een leuke baan hebben.’ Wij moesten hard lachen, maar er zit een kern van waarheid in. Je leert ontzettend veel in de advocatuur en je gaat zeker prachtige dingen meemaken. Maar je moet wel uitkijken dat je jezelf niet verliest. Dat doe je vooral door zaken te blijven relativeren.”

“Wat overigens ook niet klopt: in veel televisieseries lijkt de advocaat vooral bezig met het overtuigen van jury’s met briljante pleidooien in de rechtszaal. Nu weten de meeste rechtenstudenten wel dat wij geen juryrechtspraak kennen, maar wat niet iedereen zich realiseert is dat de advocatuur vooral een kantoorbaan is. Zelfs als je regelmatig procedeert, bestaat het grootste deel van je dag uit het opstellen van adviezen, processtukken en af en toe vergaderen met cliënten, maar zelfs dat blijft meestal beperkt tot uitzonderingssituaties.”

Welke hardnekkige illusies leven er onder studenten over de advocatuur?

“Dat je onrecht kunt bestrijden. Er zijn wel advocaten die dat doen, bijvoorbeeld in de sociale advocatuur, in het asielrecht of mensenrechtenadvocaten, maar het merendeel van de advocatuur houdt zich bezig met geld. In negen van de tien zaken gaat het erom de financiële belangen van je cliënt zo goed mogelijk te behartigen. Als je onrecht wil bestrijden, ben je volgens mij beter af met een baan bij de overheid, bij het openbaar ministerie, of bij bijvoorbeeld een NGO.”

Welke verschillen zijn er tussen de kleine en grote advocatenkantoren?

“Ik heb zelf alleen ervaring bij grote kantoren. Een groot kantoor heeft voordelen, zeker als je net begint, omdat er vaak veel opleidingsmogelijkheden zijn. Ook is de ondersteuning meestal uitstekend geregeld. Bovendien word je omringd door ervaren advocaten, waar je veel van kunt leren. Een ander voordeel is dat je niet alleen bent als advocaat-stagiair. Je kunt een beetje samen optrekken met de mensen die gelijktijdig met jou zijn begonnen. Dat schept een band.”

“Maar vergis je niet, er kleven ook nadelen aan grote kantoren. Zo zul je relatief vaak slechts een radertje zijn in een groter geheel. Zeker als je net begonnen bent opereer je meestal op de achtergrond. Als je snel zelfstandig zaken wilt behandelen of graag persoonlijk betrokken bent bij je cliënten kunnen dat redenen zijn om voor een kleiner kantoor te kiezen. De verschillen zijn groot en wat bij jou past, kun je eigenlijk alleen maar zelf bepalen.”

Over Reinout Wibier

Reinout Wibier was van 2000 tot 2013 werkzaam als advocaat bij Allen & Overy. Gedurende deze tijd bracht hij ook een jaar door in de vestiging in New York. Sinds 2010 is hij hoogleraar privaatrecht aan Tilburg University. Zijn expertise ligt hoofdzakelijk in het goederen- en insolventierecht. Sinds 2018 is hij naast zijn hoogleraarschap weer werkzaam als advocaat bij AKD N.V. in Amsterdam.

Een jaar geleden gaf Hubert-Jan van Boxel een interview over misstanden binnen de advocatuur. Hij had het over drugsgebruik, ontzettend hoge werkdruk, intimidatie. Is dit iets wat u in de praktijk daadwerkelijk ziet of zijn dit uitzonderingen?

“Het zal zeker voorkomen, maar drugsgebruik heb ik zelf nooit meegemaakt. Ik heb daar geen interesse in en dan werkt het kennelijk zo dat je er ook niet mee in aanraking komt. Intimidatie heb ik evenmin meegemaakt, hoewel het weleens hard tegen hard kan gaan omdat de belangen heel erg groot zijn. Dat brengt niet altijd de mooiste karaktereigenschappen in mensen naar boven. Je moet er wel een beetje tegen kunnen dat je soms de schuld krijgt van iets waar je niet heel veel aan kon doen, of dat mensen af en toe hun frustratie laten blijken.”

“Over het algemeen zijn advocaten keurige en beschaafde mensen die zich niet schuldig maken aan intimidatiepraktijken. Maar het zal, zoals in iedere sector, wel voorkomen dat er misstanden zijn.”

En de beruchte werkdruk van advocaten, hoe zit dat?

“Dat de werkdruk hoog is kan niet worden ontkend. Cliënten betalen vaak een hoog uurtarief en verwachten dan ook veel van je. In ieder geval dat je het probleem oplost, ook als dat betekent dat je een keer een avondje door moet werken of een etentje met vrienden moet afzeggen. Tegelijkertijd krijg je in de advocatuur ook een soort van opleiding hoe daarmee om te gaan. De geleerde lessen kun je vaak ook goed gebruiken in je verdere carrière.” 

Wat zou u studenten die in de advocatuur willen werken als tip meegeven?

“Onderzoek goed of het vak bij je past en loop stage. Spreek met leeftijdsgenoten en met ervaren advocaten. Bezoek banenmarkten, beroepskeuzevoorlichtingen, en nodig jezelf uit bij advocatenkantoren om kennis te maken. Als jurist heb je diverse mogelijkheden als het gaat om het kiezen van een carrière. Staar je niet blind op slechts een van die mogelijkheden.”

Bestaat er een misvatting over de advocatuur die u graag uit de wereld zou helpen?

“Ik denk vooral dat je je moet realiseren dat je, net als in iedere sector, goede en slechte dagen zult hebben. Dat je leuke zaken te behandelen zult krijgen, en zaken waarbij je het betwiste bedrag bijna nog liever zelf zou afrekenen dan dat je je nog een dag langer met dat geschil bezighoudt. En besef dat er echt een heel groot verschil bestaat tussen de studie en het vak van advocaat. Maar wat er ook gebeurt, als je de advocatuur ingaat geldt: never a dull moment.” 

De advocaat

In deze vierdelige miniserie vertellen advocaten over de advocatuur, en maken ze korte metten met geruchten over hun vak.

4. Steven Jellinghaus: “Televisieseries geven geen waarheidsgetrouw beeld van de advocatuur”

3. Ingrid Nelemans: “Mensen denken dat ze rechten moeten studeren om veel geld te verdienen”

2. Lokke Moerel: “Ik weet niet of je als advocaat zoveel prestige hebt”

1. Reinout Wibier: “Merendeel advocatuur houdt zich bezig met geld”

_Advertentie.