Ik kan geen salade eten zonder dat mensen boven mijn bord hangen
Een salade of een glas water, wat is daar mis mee? Een hoop, ontdekt columnist Judith Zijdenbos. ‘Zodra ik een gezonde keuze maak, kan ik commentaar verwachten. Ik word gewoon gehealthshamed.’

Ik liep afgelopen week de plaatselijke juwelier binnen, op zoek naar een cadeau voor mijn moeder. ‘Lust u wat te drinken mevrouw?’ vroeg de medewerkster. ‘Water graag,’ antwoordde ik vriendelijk. ‘We hebben ook wel wat lekkers te drinken hoor,’ zei de medewerkster vervolgens met een grijns. ‘Water is prima’ reageerde ik, zonder daar bewust over na te denken. Dit gesprek heb ik al veel vaker gevoerd, schiet me dan plots te binnen. ‘Vrijwillig’ water drinken blijkt toch niet geheel sociaal geaccepteerd.
Niettemin kan ik het herhaaldelijk aanbieden van een andere vloeistof dan water ergens nog wel begrijpen. Mensen kiezen namelijk regelmatig voor water door sociale ongemakkelijkheid. Als je water kiest, hoef je nou eenmaal zo min mogelijk woorden te gebruiken. Je weet namelijk zeker dat ze water hebben. Op de momenten dat je sociale batterij op is, kan vragen om de drankopties net een brug te ver zijn. Om diezelfde reden heb je ook geen zin in die vragen over je vreemde keuze voor water.
Niet alleen je drankkeuzes worden regelmatig bekritiseerd, ook je voedselkeuzes worden door menig medemens onder de loep genomen. Er is één moment op de dag dat het al helemaal een slagveld is aan veroordelende blikken over drank en -voedselkeuzes: de lunch. De kantine, de pauzeruimte of de personeelskamer. Het maakt niet uit welke benaming ervoor wordt gebruikt. Het is altijd een plek waar iedereen totale afstand neemt van elk cognitief vermogen om niet in te gaan op de eerste vooroordelen die in ze opkomen.
‘Mirjam neemt ook nooit haar eigen lunch mee, altijd van die kant-en-klare rommel van de supermarkt, zou het wel goed met haar gaan?’ ‘Geert heeft altijd zo’n bakje met paprika bij zich, is hij een konijn ofzo.’ En Judith? ‘Judith heeft altijd salades bij. Hoe heeft ze daar tijd voor zeg.’
Gelukkig schromen de meeste kantinebezoekers niet om deze gedachtes uit te spreken. Zo is me inmiddels al herhaaldelijk gevraagd of ik op dieet ben als ik een salade eet. Nee, ik vind salades gewoon lekker. Echt waar.
Ik word, om er maar een term aan te geven, gewoon gehealthshamed. Op het moment dat ik een gezonde keuze maak, kan ik altijd commentaar verwachten. Zo kan ik vrijwel nooit een salade eten zonder dat mensen boven mijn bord hangen, om een in een compliment gevangen beledigende opmerking te maken over mijn lunchkeuze. Ook water kan ik niet in rust bestellen.
Healthshamers, mijn discipline én sociale batterij zijn zeer beperkt, dus laat me op mijn gezonde momenten met rust. Bij voorbaat dank.
Judith Zijdenbos volgt een postmaster Lerarenopleiding Nederlands aan Tilburg University.