Bestuurskundestudent Zed Pellenaars komt op voor een eerlijke woningmarkt: ‘Huizen zijn voor mensen, niet voor winst’

Huisjesmelkers die flink geld verdienen aan veel te hoge huren, een schreeuwend tekort aan betaalbare woningen en jarenlang wanbeleid. TiU-student Zed Pellenaars kan het niet langer aanzien en voert actie tegen de wooncrisis:  ‘Ieder mens heeft recht op een fatsoenlijk en betaalbaar huis.’

Het is zaterdagochtend 28 oktober. Buienradar voorspelt een herfstachtige, natte dag. Op deze regenachtige ochtend liggen de meeste Tilburgse studenten nog te slapen. Ze komen bij van een gezellige vrijdagmiddagborrel of drukke studieweek. Dat geldt niet voor Public Governance-student Zed Pellenaars. Hij is al vroeg uit de veren want vandaag staat het Woonprotest in Den Haag op de planning.

Actiebordjes

Krap twee minuten voordat de trein vertrekt, komt Zed de trappen van het Centraal Station richting het perron opgerend. Over zijn schouder draagt hij een grote tas waar kartonnen bordjes en een grote paraplu uitsteken. Een grote glimlach verschijnt op zijn gezicht als hij uitlegt waarom hij zich zo heeft moeten haasten: ‘De quotes op de protestbordjes waren mislukt. Ik moet het straks in de trein nogmaals proberen. Ditmaal hopelijk zonder foutjes. Gelukkig heb ik genoeg strijdleuzen waaruit ik kan kiezen.’

Eenmaal in de trein haalt hij zijn telefoon tevoorschijn. In zijn notities staan meer dan dertig verschillende quotes. Een voor een leest hij ze op: ‘Zelfs de mieren hebben een groter nest. Zelfs mijn koelkast heeft meer kamers dan mijn appartement,’ grinnikt hij. ‘Allemaal gegenereerd door ChatGPT. De meeste zijn sterk en grappig, maar ze zijn lang niet allemaal bruikbaar. Zelfs mijn wekker heeft meer ruimte om te bedden? Geen idee wat ChatGPT daarmee bedoelt,’ stelt hij met gefronste wenkbrauwen.

‘Een huis is geen verdienmodel’

Erg lang hoeft Zed niet na te denken over de tekst op zijn actiebordje. Druk in de weer met een zwarte stift komen de contouren van zijn strijdkreet langzaam tevoorschijn: Wonen voor mensen, niet voor winst! ‘Waarom ik voor deze leus gekozen heb? Een huis is geen verdienmodel.

‘Op dit moment worden er te weinig betaalbare woningen gebouwd door projectontwikkelaars. Er is een gigantisch tekort aan sociale huurwoningen en er zijn lang niet genoeg woningen om alle dak- en thuisloze mensen te huisvesten. Ieder mens heeft recht op een fatsoenlijk en betaalbaar huis,’ legt hij uit.

Huurverhoging

Zelf woont Zed samen met acht huisgenoten in een studentenhuis. Hij betaalt op dit moment 425 euro voor een kamer van zestien vierkante meter. ‘Dat bedrag gaat komend jaar omhoog naar 450 euro. In eerste instantie wilde de huurbaas het bedrag zelfs nog meer verhogen.’

Op de vraag of zijn huurbaas dit zomaar mag doen, antwoordt Zed: ‘Blijkbaar is het wél juridisch gerechtvaardigd. Mijn huisgenoten en ik hebben dit nagevraagd bij het Juridisch Loket. Een stijging van de vaste kosten zorgt ervoor dat de huurbaas de huurprijs mag verhogen. Daarnaast blijkt uit een puntentelling van onze woning dat de huurprijs klopt.’

Daarmee doelt Zed op het woningwaarderingsstelsel voor onzelfstandige woonruimte (WWSO). De maximale huurprijs die een huurbaas voor een woning mag vragen, hangt samen met een puntenaantal. Dit aantal kun je berekenen door vragen te beantwoorden over bijvoorbeeld de oppervlakte van je woning, voorzieningen in huis en de verwarming.

‘Ook als student moet je écht voor jezelf opkomen’

‘Gelukkig staan mijn huisgenoten en ik op goede voet met onze huisbaas en heeft een gesprek met hem ervoor gezorgd dat het bij deze ‘relatief kleine’ verhoging blijft. Maar dat een verhoging van de huur op dit moment juridisch gerechtvaardigd is, wil natuurlijk niet zeggen dat elke huurder zo’n prijsstijging kan betalen. Uit onze situatie blijkt eens te meer dat je – ook als student – écht voor jezelf op moet komen,’ stelt Zed.

Volgens hem moet de overheid dit beter regelen: ‘Niet iedere huurder weet wat zijn rechten zijn. Ook zijn lang niet alle huurders assertief genoeg om tegen de beslissing van een huurbaas in te gaan. Als huurder ben je eigenlijk heel kwetsbaar, zelfs als je in je recht staat. Ik ken genoeg verhalen van mensen die uit angst voor pesterijen van een huurbaas of verlies van een woning maar akkoord zijn gegaan met een huurverhoging.’

Het Woonprotest

Werkzaamheden op het spoor zorgen ervoor dat de treinreis naar Den Haag langer duurt dan anders. Maar gelukkig hoeven Zed en andere demonstranten niet ver te lopen wanneer ze eindelijk in de Hofstad zijn aangekomen. Het Woonprotest vindt op een steenworp afstand van het Centraal Station plaats.

In eerste instantie lijkt de opkomst op het Koeplein schraal. Toch blijft Zed hoopvol: ‘De weersvoorspellingen zijn niet al te best. Wellicht sluiten mensen op het laatste moment nog aan.’ Hij lijkt gelijk te hebben. Want wanneer de klok bijna één uur slaat, voegen steeds meer mensen zich bij het protest.

De sfeer zit er goed in. Vanuit een protestwagen die als podium fungeert, speelt een band vrolijke muziek. Zelfs de zon lijkt even door te breken. De demonstranten wiegen mee op de muziek en houden hun protestbordjes vastberaden in de lucht. Allerlei leuzen en strijdkreten passeren de revue: Minder vee-industrie, meer woningen. Onteigen huisjesmelkers! Reguleer alle huur, wonen is een recht!

‘In Tilburg staan een heleboel panden leeg. Daar zou je veel mensen in kunnen laten wonen’

Met ferme woorden over de wooncrisis opent Melissa Koutouzis, een van de organisatoren van Het Woonprotest, de middag op het Koeplein. Ook Mustapha Eaisaouiyen van Woonopstand spreekt de menigte gepassioneerd toe. De aanname dat mensen die zich tegen de wooncrisis en het systeem verzetten radicaal zijn, wordt door de Rotterdamse activist met de grond gelijkgemaakt:

‘Een bewust beleid dat ons in deze wooncrisis gestort heeft, dat is pas radicaal! Extreme toename van daklozen, dat is pas radicaal! Jongeren die op straat slapen of van bank naar bank gaan, dat is pas radicaal! Achthonderdduizend huurders die na het betalen van de huur onvoldoende geld overhouden om eten te kopen, dat is pas radicaal! Twintigers en dertigers die noodgedwongen bij hun ouders moeten wonen omdat ze geen betaalbaar huis kunnen vinden en daardoor geen eigen leven kunnen opbouwen, dat is pas radicaal!’

Volgens Eaisaouiyen zijn politici, projectontwikkelaars, beleggers en huisjesmelkers de afgelopen jaren ernstig tekortgeschoten en is er veel te weinig prioriteit gegeven aan betaalbare huisvesting. ‘Huizen voor mensen…’ schreeuwt hij in de microfoon. ‘Niet voor winst!’ beantwoordt de menigte hem luidkeels. Er verschijnt een strijdbare glimlach op Zeds gezicht, hij houdt zijn bordje met dezelfde leus nog iets hoger in de lucht.

Leegstand

Dat de prioriteit té vaak elders ligt, ziet Zed ook in zijn eigen stad. ‘In Tilburg staan een heleboel panden leeg. Daar zou je veel mensen in kunnen laten wonen. Toch gebeurt dat niet. In sommige gevallen is het voor een eigenaar van een woning fiscaal voordeliger om een woning leeg te laten staan.’

Ook de Tilburgse afdeling van de Partij van de Arbeid (PvdA), waar Zed naast zijn studie als fractiemedewerker voor werkt, wil dat er iets gedaan wordt met leegstaande panden: ‘Ze geven een onveilig gevoel, en dragen bij aan de woningnood,’ schrijft de partij op haar website.

De PvdA roept op tot een actievere aanpak van leegstand: een leegstandsverordening die niet alleen winkelpanden maar ook woningen dekt. De partij wil een meldplicht voor eigenaren van leegstaande panden instellen, en boetes opleggen als zo’n melding wordt nagelaten.

Als dit niet werkt, wil de PvdA zelfs dat er een mogelijkheid komt om eigenaren te dwingen hun panden te verhuren of verkopen. En mocht dit allemaal geen verbetering bieden dan zou kraken een ultieme optie zijn.

Zed ziet wel heil in dergelijke maatregelen. Volgens hem hoeven er niet altijd nieuwe woningen te worden gebouwd: ‘Er is genoeg plek in de stad en ik denk dat het verstandig is om na te gaan hoe je leegstand zo efficiënt mogelijk kan benutten. Alleen al aan de Spoorlaan in Tilburg staat ruim 28.000 vierkante meter leeg! Je kunt hier veel mensen huisvesten.’

Onteigen

De Amsterdamse stadsdichter uit de ‘underground,’ Tijdelijke Toon, sluit het protest af met zijn voordracht De Vereniging van Onteigenaren. Met humoristische ondertoon legt hij de wooncrisis bloot. Daar waar ‘pandjesprins’ Bernhard, vastgoedhandelaar Marcel van Hooijdonk en voormalig minister voor Wonen en Rijksdienst Stef Blok het eerder die middag al moesten ontgelden, krijgen huisjesmelkers, woningcorporaties en huiseigenaren met meerdere woningen van de dichter nog een laatste veeg uit de pan:

‘Het is klaar. De woningmarkt heeft gefaald. We moeten woningen terughalen bij het grootkapitaal: onteigen dom eigendom. Leegstand, onteigen! Huisjesmelkers, onteigen! Mensen hun vierde huis, onteigen! Mensen hun vijfde huis, onteigen! Mensen hun vakantiehuis, onteigen! Grote woningcorporaties die om niemand geven, onteigen! Grote woningcorporaties die doen alsof ze om mensen geven, onteigen!’

Met deze woorden komt het woonprotest ten einde. ‘Een interessant protest, met een goede sfeer. Het is natuurlijk een radicaal geluid, maar misschien nu – juist nu, aangezien we in verkiezingstijd zitten – wel nodig. Als de politiek niks aan de woningnood doet, dan is het logisch dat mensen zelf de handen uit de mouwen steken en met stevige woorden om aandacht vragen. Toch hoop ik dat we politici geïnspireerd hebben en dat dit onderwerp terugkomt in campagnes en debatten,’ stelt Zed.

Dromen

In de trein terug naar huis wordt de dag nog even doorgesproken. Voor Zed was het een inspirerend protest: ‘Alle sprekers die vandaag op het podium stonden, spreken veelal uit eigen ervaring. Of ze hebben zelf te maken gehad met de wooncrisis, of ze doen er alles aan om in hun omgeving mensen aan een woning te helpen. Je moet het toch met elkaar doen en soms kun je dichtbij huis al een verschil voor iemand maken. Dat vind ik heel inspirerend.’

Op de vraag hoe Zed zijn eigen woontoekomst voor zich ziet, antwoordt hij: ‘Hopelijk heb ik over vijf jaar een plekje voor mezelf in Tilburg. Het liefste dichtbij of in het centrum. Ik vind het een hele fijne stad om in te wonen en bevind me graag in het bruisende leven.’

Toch realiseert hij zich maar al te goed dat hij niet veel eisen kan stellen aan zijn toekomstige woning: ‘Een studio of appartement zou écht al geweldig zijn, het liefst met een eigen keuken en een eigen badkamer. Maar ik weet dat ik in de huidige woningmarkt helaas niet veel te eisen heb. Hopelijk komt daar snel verandering in.’

_Advertentie