Veni-winnaar Sjors Ligthart: ‘Ik drink nooit meer espresso voor een belangrijke presentatie’

Veni-winnaar Sjors Ligthart: ‘Ik drink nooit meer espresso voor een belangrijke presentatie’

Hoe vrij ben je in je eigen hoofd? Met AI en neurale implantaten kunnen je gedachten en gevoelens uitgelezen en gemanipuleerd worden. Kun je daarvoor mensenrechtelijk worden beschermd? Met een Veni-beurs van NWO gaat Sjors Ligthart dat onderzoeken. Maar wat beweegt Sjors Ligthart?

Sjors Ligthart: ‘Als ik echt wil ontspannen, lees ik een boek, of ik hang lekker een hangmat op.’ Beeld: Jack Tummers

1. Als je geen wetenschapper was, wat zou je dan doen?

‘De wereld rondreizen, denk ik. Het één sluit het ander niet uit, maar wetenschap kost tijd en voor reizen moet je heel veel tijd hebben. Ik maak nog steeds leuke reizen, maar anders zou ik voor een langere tijd een groter deel van de wereld willen verkennen.’

2. Waar dagdroom je over?

‘Over alles waar mijn hoofd me op dat moment brengt. Als je je gedachten gewoon laat gaan, komen ze op allerlei plekken die je volgens mij niet op voorhand zelf kan vaststellen. En dat is meestal erg leuk.

‘Dagdromen doe ik vooral in de trein of op de fiets. Of als ik lekker in de hangmat lig. Op mijn werk probeer ik zoveel mogelijk niet te dagdromen, maar vooral via mijn bewustzijn te werken.’

3. Wat is jouw grootste angst?

‘Dat ik op mijn sterfbed lig en erachter kom dat ik niet of te weinig heb geleefd. Daar ben ik best wel mee bezig, want ik heb de sterke indruk dat het leven eigenlijk totaal geen zin heeft. Dat het ook niet zoveel zin heeft om naar die zin te zoeken, of die te vooronderstellen.

‘Misschien kunnen we het gebrek aan zin beter omarmen en vanuit die absurde situatie de conclusie trekken dat je vooral één ding moet doen. Proberen het zoveel mogelijk naar je zin ten hebben.’

4. Wat is voor jou een perfect avondje uit?

‘Eerst naar een concert of voorstelling. En dan daarna naar een goedgevulde rumoerige bruine kroeg, waar idealiter een live bandje speelt. Dat komt wel in de buurt van perfectie. Het soort muziek maakt niet heel veel uit. Jazz vind ik leuk, of oudere rock, als het maar iets is met instrumenten en wat goed klinkt.’

‘Eerst met Camus aan tafel zitten en tien jaar daarna op Woodstock staan. Dat lijkt me wel wat’

5. Stel, je hebt een tijdmachine. Naar welk tijdvak reis je terug en met wie drink je koffie?

‘Ik zou terugreizen naar eind jaren 50. Vanuit de veronderstelling dat ik dan Frans had gesproken, zou ik met Albert Camus wat willen drinken en een goed gesprek hebben. En dan kan ik vanuit daar ook nog gezellig de jaren zestig inrollen.

‘Dat lijkt me een leuke tijd, vergeleken met nu. Dat je eerst met Camus aan tafel hebt gezeten en tien jaar daarna sta je op Woodstock. Dat lijkt me wel wat.’

6. Welk boek zou je iedereen aanraden?

The Open veins of Latin America van Eduardo Galeano, een journalist uit Uruguay in de jaren 70. Dat is een ontzettende eyeopener. Het gaat over hoe Zuid-Amerika op allerlei manieren door de westerse wereld is uitgebuit en uitgezogen. Het is nog steeds opmerkelijk relevant. Dat zegt veel, vind ik. Daarom eet ik nu ook bijvoorbeeld nooit meer Chiquita bananen.’

7. Wat weten maar weinig mensen over jou?

‘Ik speelde vroeger saxofoon in een jazzkwartet, de Four Course Menu. Het was heel amateuristisch, maar we hadden er wel veel plezier in. Ik was toen een jaar of 17, 18. Met de gitarist van dat bandje ben ik sinds kort weer een beetje aan het jammen, voor de lol. Hij is ook gepromoveerd, dus we kunnen het tussendoor nog eens over werk hebben.’

8. Je huis staat in brand en je kunt maar één bezitting redden. Wat neem je mee?

‘Als het winter is, dan pak ik mijn jas. En voor de rest? Ik ben niet zo heel gehecht aan bepaalde spullen. Mijn laptop? Maar die gebruik ik eigenlijk ook niet zo. Ik weet het trouwens wel: mijn USB-stick. Daar staat al mijn werk op. Als ik die kwijt ben, ben ik echt behoorlijk de lul.’

‘Van het idee dat ik een hele serie moet volgen, word ik onrustig’

9. Welke serie kijk je om te ontspannen?

‘Dat doe ik eigenlijk niet. Van het idee dat ik een hele serie moet volgen, word ik onrustig. Zeker als er meerdere seizoenen zijn. Dan denk ik, oh jee, moet ik al die afleveringen ook gaan kijken? Als ik echt wil ontspannen, lees ik liever een boek, of mediteer ik. Of ik hang lekker een hangmat op.’

10. Waar krijg je een kort lontje van?

‘Als me iets verweten wordt wat ik gewoon feitelijk niet gedaan heb. Maar dat je jezelf daar dan niet op rationele gronden tegen kan verweren. Omdat iemand gewoon niet meer luistert. Of wel hoort wat je zegt, maar je aan alles merkt dat er een emotionele barrière zit, waar je niet doorheen komt.’

11. Ze zeggen wel eens dat je het meeste leert van je fouten. Wat is jouw beste miskleun?

‘Mijn miskleun was dat ik voorafgaand aan een belangrijke presentatie nog even snel een bakje espresso dronk. Omdat ik dacht: ik moet straks scherp zijn. Daar kreeg ik een hele droge mond van en ik kon voor geen meter meer presenteren. Dat doe ik dus echt nooit meer.’

12. Beyoncé of Bach?

‘Dan zeg ik Beyoncé, al ga ik af en toe ook graag naar een voorstelling met klassieke muziek. Maar de muziekliefhebber in mij houdt er toch wel van als er wat swing in de muziek zit. Dan kom je uit bij Beyoncé, omdat die de swingbehoefte meer bevredigt. Ik heb eigenlijk altijd muziek aan, behalve als ik werk. Dat is wel typerend.’

13. Nooit meer vlees of nooit meer vliegen?

‘Nooit meer vlees, dat eet ik sowieso al heel weinig. Met vliegen ben ik wel steeds bewuster bezig. Ik was bijvoorbeeld uitgenodigd om naar de VS te gaan, dat was voor één dag. Dat kan gewoon niet. Vliegschaamte is een groot woord, maar ik ben wel bewuster dan eerst.’

Advertentie.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.