Scrollen met Elke van Veggel: ‘Ik zoek naar discussie en sensatie’
Van politieke content tot memes, algoritmes sturen ons online gedrag meer dan we denken. Junior onderzoeker naar stemhulpen Elke van Veggel merkt dat algoritmes zowel haar wereldbeeld als haar schermtijd beïnvloeden. ‘Naar leuke memes blijf ik kijken.’
Wat had je liever niet gezien?
‘Ik volg veel politieke accounts en verslaggevers in Gaza. ’s Ochtends krijg ik soms beelden van lijken of rouwende families te zien. Dat is heftig. Aan de ene kant wil ik dan de accounts ontvolgen, omdat ik denk dat het niet goed is om daar zo vaak mee geconfronteerd te worden, maar aan de andere kant wil ik ook up-to-date blijven.’
Zit je in een filterbubbel die vooral je eigen standpunten bevestigt?
‘Ja best wel, denk ik. Mijn algoritme bestaat voornamelijk uit linkse politieke content. Bijvoorbeeld over het verbeteren van het asiel- en immigratiebeleid. Soms bekijk ik andere accounts, maar die irriteren me al snel.
‘Als ik bijvoorbeeld op Wilders’ X-account kijk, erger ik me meteen: zijn uitspraken passen niet bij het stemgedrag van de PVV. Zo dienden de SP en GL-PvdA een motie in om leegstand tegen te gaan. Daar stemt de PVV tegen, terwijl ze wel zeggen dat ze de woningnood op willen lossen.’
Zou je je socials verwijderen?
‘Ik twijfel er regelmatig over om mijn Instagramaccount te verwijderen of om de app van mijn telefoon te halen. De rest van mijn sociale media-accounts gebruik ik amper. Ik zou wel uit willen zoeken wat voor effect het heeft als ik Instagram een tijdje niet zou gebruiken.
‘Een oud-klasgenoot vertelde dat ze laatst al haar accounts had verwijderd en was enthousiast. In vijf weken had ze drie boeken uitgelezen en veel meer ruimte in haar hoofd. Dat klonk zo fijn, maar toch heb ik het toen zelf niet gedaan. Het is moeilijk. Sociale media trekt je toch steeds aan.‘
Praat je wel eens met anderen over hun bubbel?
‘Ja, maar vooral met mensen die in dezelfde bubbel zitten. Soms heb ik het wel over onderwerpen met mijn broer, die een ander algoritme heeft. Al leggen we niet onze telefoons naast elkaar om content met elkaar te vergelijken.
‘Hoewel we in een andere filterbubbel zitten probeer ik overeenkomsten te vinden. Je moet verbinding met mensen zoeken, anders groei je verder uit elkaar.’
Verandert jouw kijk- en luistergedrag door algoritmes?
‘Mijn luistergedrag niet, maar mijn kijkgedrag wel. Als ik in een goed algoritme zit met leuke memes, blijf ik kijken. Ook op politieke content blijf ik hangen, omdat ik alle reacties ga lezen. Ik zoek soms toch naar een discussie of simpelweg naar sensatie. De commentsectie werkt verslavend.’
Beïnvloeden algoritmes je online ervaring overwegend positief of negatief?
‘Wat betreft memes ben ik er positief over. Politiek gezien ben ik negatiever over algoritmes, omdat ze mijn wereldbeeld grimmiger maken. Toch zou het één niet zonder het ander kunnen, in mijn geval. Alleen maar memes kijken, voelt als zonde van mijn tijd. Tegelijkertijd is alleen maar politieke content te zwaar. Die combinatie zorgt ervoor dat ik telkens weer blijf scrollen.’
Ben je bestand tegen de invloed van algoritmes?
‘Ik ben me erg bewust van algoritmes, maar dat betekent helaas niet dat ik me goed kan verweren. Al is bewustwording natuurlijk de eerste stap. Ik ben nog wel opgegroeid in een tijd waarin sociale media nog niet zo’n grote rol speelden. Daar ben ik blij mee. Ik vind het eng dat kinderen sociale media op steeds jongere leeftijd gaan gebruiken, omdat het zo verslavend werkt.’
Advertentie.
